Evenement             : Monumenten weekeinde “Speelfort”
Evenementdatum : 10 en 11 spetember 2005
Locatie                     : Fort by Vechten
Foto’s                       : Foto reportage monumentenweekeind “Speelfort” 2005

Afgelopen monumentenweekend 2005 hadden  de re-enactmentgroepen 41 Pabrig en Werkgroep koude Oorlog  (KDO) een bijzondere opdracht : het luchtdoelkanon 40L70 in stelling brengen en bemannen !
Het leek zo simpel, ding neerzetten, opstappen en draaien maar…..
De voorbereiding..
Het kanon 40L70 is veilig opgeborgen onderin het Fort bij Vechten en komt weinig buiten. De laatste keer was vorig jaar september waar het bij onze onhgp stond opgesteld ter “versiering”.
Tijdens eén van onze bijeenkomsten deze zomer hebben we eerst maar eens gekeken waar we de stelling zouden maken en hoe nu eigenlijk de daadwerkelijke onderhoudstoestand van het kanon was. Al snel bleek dat het pover gesteld was met het apparaat, het kanon staat welliswaar binnen maar dat zegt niet dat er geen vocht bij komt, roest dus en veel. Bovendien is bij aflevering het kanon gedeeltelijk onklaar gemaakt waardoor de mogelijkheden nog al beperkt zijn. Zo is natuurlijk het eigenlijke kanon onbruikbaar gemaakt, het elektro-hydraulische draaisysteem is defect en helaas is de evenwichtsinrichting in het onderstel ook niet meer compleet. In stelling brengen door de wielstellen te laten zakken kan dus niet meer.
Boven op het fort vonden we een mooie plek in een kuil waar het kanon goed zou kunnen staan, een beetje klein schootsveld door de hoge bomen maar toch. Achter deze bomen ligt een groot bivakterrein waar we de keukengroep (er moet voor ruim 200 man gekookt worden op de keukenbak), pubtenten, commandopost, verbindingspost en slaaptent/bar/mess konden plaatsen. Aan het begin van het toegangspad is een  mooi plekje voor het roadblock .
Om een luchtdoelkanon een beetje waarheidsgetrouw  te bedienen is het makkelijk als de originele voorschriften  uit ongeveer de jaren ’70 kan gebruiken : een VS9-417 voor de bediening en commando’s en een  2TH9-417 voor de onderhoudsgegevens en reparaties, op zoek dus…
Het luchtdoelmuseum in Ede was zo vriendelijk ons  de benodigde boekwerken te leveren. Na ook nog een middag enthousiaste uitleg in het museum was het draaiboek voor de commandovoering op het stuk  klaar en veel oude kennis weer opgefrist. Omdat het hydraulische systeem voor de breedte en hoogte onklaar is, is een oefening in elkaar gezet volgens het VS9-417 voor 4 man handbediening.
Nu nog wat bedenken om een schot te simuleren plus een instructiemiddag voor de beoogde stuksbemanning en we kunnen los….

Vrijdag 9 september
Een dag van slepen, zweten en dorst. Wat een hitte, een prachtige plek daar boven op dat fort maar wel in de volle zon.
Het stuk is met behulp van een trekker en een daf ya 328 naar boven gesleept en op de bedachte plek geplaatst. Nadat het onderstel horizontaal was gezet zijn we begonnen met camoufleren en onderhoud.
Het kanon is een gemodificeerde 40L70G en  stond in de moderne camokleuren. Aan ons dus de taak het stuk weer  enigszins terug te brengen  in de oude staat. Moderne delen zo veel mogelijk demonteren, de bovenaffuit schuren en ontroesten daarna schilderen in RAL 6014mt. In de ondertussentijd werd de oplossing voor de schotsimulatie ook binnengebracht: een pracht van een boerengaskanon…
Aan het eind van de middag begon het er op te lijken, de munitieaanhanger en daf ya 328 artillerietrekker erbij en de stelling was klaar.
De avonduren zijn gebruikt om met de stuksbemanning te leren waar dienstplichtigen een paar maanden de tijd voor hadden. Commando’s trainen, exercitiepatronen doorvoeren, de drill rondom het stuk uitvoeren en oefenen met het gaskanon.

Zaterdag 10 september
Na een nacht vol onweer en muggen gaat ’t dan gebeuren, ons eerste optreden met het kanon.
Helaas was tijdens het trainen  al duidelijk geworden dat het draaiboek niet echt spectaculair voor het publiek zou zijn. Te veel stilte momenten waarin ogenschijnlijk niks gebeurd. Tja, bij handbediening gaat ’t nou eenmaal niet zo vlot en je moet als commandant toch ook je doelen zoeken, dat kost tijd. Bovendien bleek het gaskanon niet bepaald voorspelbaar qua afgaan waardoor er soms lang gewacht moest worden na ’t commando “vuur” of juist andersom. Een nieuw plan bedenken dan maar….
Al met al hebben zijn we de dag toch nog goed doorgekomen met onderhoud aan het stuk en de optredens werden  spelenderwijs steeds verder geperfectioneerd. Alleen jammer dat er niet zoveel publiek was die dag…

Zondag 11 september
De zondagmorgen begon vochtig, snel een paar mooie foto’s gemaakt van de stelling in de mist.
Zo zonder alle afbakeningen en overige moderne spullen ziet het er toch net echt uit…..!
Met een bak koffie erbij hebben we nog eens het draaiprogramma door genomen om te zien of het niet mogelijk was het geheel wat dynamischer te maken. De uitkomst van dit overleg was verbazend.. een draaiboekje waarbij we een ronde van 8 “schoten”doen, de schietbuis doorhalen, en dan weer een ronde van 8 “schoten”. Dit alles op behoorlijke snelheid waardoor wij met het zweet op de rug bezig bleven en het publiek wat te zien (en te lachen) had. Ook het aantal toeschouwers begon toe te nemen en aan het eind van de middag stond het vol rondom de stelling. Na de laatste ronde werd het optreden afgesloten met een spontaan applaus…!